– Krzysztof Osuch SJ
W roku 1999 Ojciec św. Jan Paweł II skierował list, zatytułowany „Do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku”. Daje w nim wyraz swej duchowej więzi z osobami starszymi „jako ktoś, kto z biegiem lat spostrzega, że coraz głębiej rozumie ten etap życia, i w konsekwencji odczuwa potrzebę bardziej bezpośredniego kontaktu ze swymi rówieśnikami”. Pragnę przybliżyć treść tego Listu. Jest on głęboki w treści i piękny w wyrazie.
Któż z nas nie chciałby tak myśleć i czuć u schyłku życia? – Przyjrzyjmy się zatem nieco dokładniej, skąd biorą się „uczucia”, którymi dzieli się Ojciec święty.
Przemierzyć w pamięci etapy życia.
Już w pierwszym akapicie słyszymy coś, co ujawnia duchowy horyzont Ojca świętego: „dar życia, mimo towarzyszących mu trudów i cierpień, jest zbyt piękny i cenny, abyśmy mogli się nim znużyć”. Ojciec św. niejeden raz przywoła w swym Liście bardzo trudne doświadczenia, własne i swojego pokolenia, jednak to jest dla niego najważniejsze, że życie jest niezmiennie darem, bardzo pięknym i cennym. Nie można zatem pozwolić, by różne trudy i cierpienia, które towarzyszą życiu, wtrąciły nas w duchowe znużenie czy smutek.
To, co w życiu było trudne, trzeba zobaczyć na tle ogromu Bożych obdarowań, pobudzających do dziękczynienia. Dziękuję „Bogu – pisze Ojciec św. – za dary i dobrodziejstwa, jakich udzielał mi obficie aż do tej chwili. Przemierzam w pamięci kolejne etapy mojego życia, splecionego z historią większej części obecnego stulecia, i widzę wyłaniające się z przeszłości twarze niezliczonych osób, w tym niektórych szczególnie mi drogich. Wiążą się z nimi wspomnienia wydarzeń zwykłych i nadzwyczajnych, chwil radości i przeżyć naznaczonych cierpieniem. Ponad tym wszystkim jednak widzę opatrznościową i miłosierną dłoń Boga Ojca, który «najlepiej kieruje wszystkim, co istnieje» i «wysłuchuje (…) wszystkich naszych próśb zgodnych z Jego wolą» (1 J 5, 14)”.
Jeśli chcemy odnieść osobisty pożytek z powyższych słów Ojca św., to winniśmy potraktować je jako dyskretnie zaproszenie do osobistego przemierzenia kolejnych etapów swojego życia. Najpierw, idąc tropem Ojca św., wywołajmy z pamięci „twarze niezliczonych osób”, którym tak wiele zawdzięczamy. Następnie wspominajmy wydarzenia, zwykłe i nadzwyczajne, które przyniosły nam radość i cierpienie. Kiedy tak przemierzymy nasze życie i przemodlimy je w paru medytacjach, to zapewne my też ujrzymy „opatrznościową i miłosierną dłoń Boga Ojca, który «najlepiej kieruje wszystkim, co istnieje»”. Życie zjawi się nam jako stale dziejąca się osobista historia zbawienia i zechcemy – podobnie jak Autor Listu – wypowiedzieć siebie tymi słowami Psalmisty: «Boże, Ty mnie uczyłeś od mojej młodości, i do tej chwili głoszę Twoje cuda. Lecz i w starości, i w wieku sędziwym nie opuszczaj mnie, Boże, gdy [moc] Twego ramienia głosić będę, całemu przyszłemu pokoleniu – Twą potęgę» (Ps 71 [70], 17-18)”.
Potrzeba bilansu
Jest w nas naturalna potrzeba, by w różnych obszarach aktywności (osobistej i społecznej) regularnie, nawet codziennie, bilansować nasze zyski i straty, porażki i sukcesy. W ostatnim etapie ziemskiej drogi ta potrzeba bilansowania dotyczy całego minionego życia. „Jest naturalne w naszym wieku, że powracamy do przeszłości, aby dokonać swoistego bilansu. Takie spojrzenie wstecz pozwala na spokojniejszą i bardziej obiektywną ocenę ludzi i sytuacji, z jakimi zetknęliśmy się w życiu. Mijający czas zaciera kontury wydarzeń i łagodzi ich bolesne aspekty. Niestety, w życiu każdego człowieka wiele jest zgryzot i utrapień. Czasem są to problemy i cierpienia, które wystawiają na próbę jego odporność psycho-fizyczną, a nawet wstrząsają samymi podstawami wiary. Doświadczenie jednak poucza nas, że z pomocą łaski Bożej te codzienne trudy wspomagają często proces dojrzewania człowieka, hartując jego charakter”.
Treść tego akapitu warto odczytać znów jako zaproszenie i ośmielenie do wywołania z pamięci tego wszystkiego, co było w życiu trudne i bolesne. Rzeczywiście, nikomu nie brakuje zgryzot i utrapień. Wszyscy są wystawiani na próby, które wstrząsają całą osobą, zaś w danym momencie wydaje się, że są one wyłącznie szkodliwe i wręcz destrukcyjne. Nikt nie ma ochoty, by powracać do takich trudnych doświadczeń. Tymczasem Ojciec św. ośmiela nas, by i ten bolesny dział swego życia odważnie stawić sobie przed oczy. – Po co? – Po to, by okazało się, że i w codziennych trudach Bóg był z nami i zawsze współdziałał dla naszego dobra. Dzięki przebytym próbom stawaliśmy się, za łaską Bożą, coraz dojrzalsi. Rosła nasza intuicja wiary, dzięki której widzieliśmy coraz wyraźniej, że Bóg niezmiennie tkał nas z miłością i do miłości zapraszał.
Poddani rygorom czasu
W swoje rozważania Ojciec św. wprowadza wątek zadumy nad czasem. „Niezależnie od indywidualnych doświadczeń nasza refleksja skupia się przede wszystkim na problemie czasu, który nieubłaganie upływa. «Czas umyka bezpowrotnie» – pisał już starożytny poeta łaciński. Człowiek poddany jest czasowi: rodzi się i przemija w czasie. Dzień narodzin staje się pierwszą datą jego życia, a dzień śmierci ostatnią (…)”.
Od pewnej granicy wiekowej (chyba) każdy człowiek zaczyna zdumiewać się tym wymiarem człowieczeństwa, jakim jest bytowanie w czasie. W jakimś momencie do każdego człowieka dociera ta prawda, że jesteśmy czasowi, a nie wieczni. To trwanie w czasie – cieszy nas, przynajmniej wtedy gdy nie cierpimy zbyt mocno. Zaś świadomość tego, że już bliski jest koniec naszego czasu życia, z reguły wywołuje w nas lęk o siebie i smutek. – Te przykre uczucia (lęku i smutku), rodzące się z zagrożenia przemijaniem, łagodnieją jedynie wtedy, gdy umieszczamy je w kontekście całej prawdy o człowieku. „Chociaż (…) życie każdego z nas jest tak nietrwałe i kruche, pociesza nas myśl, że dzięki duszy duchowej przeżyjemy nawet własną śmierć. Wiara zaś – pisze Ojciec św. – otwiera przed nami «nadzieję, która zawieść nie może» (por. Rz 5, 5), wskazując perspektywę zmartwychwstania na końcu czasów.” Jest Ktoś, Chrystus, który żyje wczoraj, dziś i na wieki. « Do Niego należy czas i wieczność». On sam, na równi z nami, poddał się rygorom czasu. Uczynił to dla nas, by swym zmartwychwstaniem otworzyć przed nami „horyzont nieśmiertelności”.
W kolejnym rozdziale swego Listu Ojciec św. zaprasza swoich rówieśników, by wraz z nim dokonali pewnego rozrachunku z dwudziestym wiekiem. Wiek dwudziesty „jak tyle innych epok przeszłości miał swoje blaski i cienie. Nie wszystko w nim było mroczne. Liczne aspekty pozytywne równoważyły strony ujemne lub wyłaniały się jako dobroczynna reakcja zbiorowej świadomości. Prawdą jest jednak – i byłoby groźnym błędem, gdybyśmy o tym zapominali – że stulecie to przyniosło straszliwe cierpienia, które naznaczyły życie wielu milionów ludzi. Wystarczy pomyśleć o konfliktach, jakie wybuchały wskutek roszczeń terytorialnych pomiędzy państwami, czy też nienawiści etnicznej. Za nie mniej poważną należy uznać sytuację skrajnego ubóstwa dotykającego szerokie grupy społeczne w południowej części świata, skandaliczne zjawisko dyskryminacji rasowej i systematyczne łamanie praw człowieka w wielu narodach. A co powiedzieć o wielkich konfliktach światowych! W pierwszej połowie tego stulecia stoczono aż dwie takie wojny, które siały śmierć i zniszczenie na niespotykaną dotąd skalę”.
Obie te wojny pochłonęły miliony ofiar. Obie były tragediami na skalę światową. Opisując okropność II wojny światowej Ojciec św. używa słów szczególnie mocnych: „Była to wojna totalna, niesłychana eksplozja nienawiści, która, brutalnie wymierzona przeciw bezbronnej ludności cywilnej, zniszczyła całe pokolenia. Za szaleństwo tej wojny zapłacono na różnych frontach niewyobrażalnie wysoką cenę. Równie przerażające było ludobójstwo, jakiego dokonano w obozach zagłady, prawdziwych Golgotach współczesnej epoki”.
Ojciec św. wspomina też ciążące przez wiele lat nad drugą połową stulecia widmo zimnej wojny, szaleńczy wyścig zbrojeń i nieustanną groźbę wojny atomowej, mogącej doprowadzić do zagłady ludzkości. Dziękuje Bogu za to, że „ten mroczny rozdział dziejów zakończył się już wraz z upadkiem totalitarnych, dyktatorskich reżimów w Europie, które obalono bez użycia przemocy, walcząc bronią prawdy i sprawiedliwości. Dzięki temu można było podjąć trudny, ale owocny proces dialogu i pojednania, który ma doprowadzić do bardziej zgodnego i solidarnego współistnienia ludów”.
Znamienne jest to, że Ojciec św. przywołuje na pamięć cały szereg pozytywnych procesów i wydarzeń, które miały miejsce w minionym wieku. „Nie możemy zapominać, że w naszym stuleciu ukazały się na horyzoncie liczne znaki pozytywne, stanowiące zalążki nadziei na trzecie tysiąclecie. Rozwinęła się mianowicie – mimo licznych sprzeczności, zwłaszcza w tym, co dotyczy poszanowania życia każdej ludzkiej istoty – świadomość powszechnych praw człowieka, potwierdzona w uroczystych deklaracjach, które mają moc wiążącą dla narodów. Zaczęto sobie również uświadamiać głębiej, że narody mają prawo do samostanowienia w zakresie spraw wewnętrznych i stosunków międzynarodowych w oparciu o dowartościowanie własnej tożsamości kulturowej i równocześnie z poszanowaniem praw mniejszości. Upadek systemów totalitarnych, na przykład w Europie Wschodniej, spowodował ogólny wzrost poczucia wartości demokracji i wolnego rynku, choć pozostaje wciąż jeszcze ogromne zadanie łączenia wolności i sprawiedliwości społecznej.”
Na papieskiej liście „pozytywnych znaków” jest jeszcze rozwijający się dialog religijny, „coraz powszechniejsze uznanie godności kobiety”, rozwój łączności i wymiany informacji, nowa świadomość ekologiczna, „wielkie osiągnięcia medycyny i innych nauk służących dobrobytowi człowieka”.
„Wiele jest zatem powodów, dla których winniśmy wdzięczność Bogu. Mimo wszystko ostatnie lata naszego stulecia otworzyły rozległe perspektywy pokoju i postępu. Nawet z cierpień naszego pokolenia wyłania się jakieś światło, zdolne rozjaśnić lata naszej starości. W ten sposób potwierdzona zostaje zasada, do której chętnie odwołuje się wiara chrześcijańska: «Uciski nie tylko nie burzą takiej nadziei, lecz nawet ją utwierdzają»”.
Sądzę, że i w tym (obficie cytowanym) fragmencie Listu Ojciec św. oddaje nam cenną usługę. Możemy wraz z nim przemedytować trudny wiek dwudziesty. Nie rezygnując z trzeźwego widzenia ogromu zła, uczymy się widzieć znaki Bożego działania w ludzkiej historii. Mając przed oczyma skalę ludzkich cierpień i ucisków, których głównym sprawcą jest szatan, nieprzyjaciel Boga i człowieka, wyznawajmy z tym większą nadzieją Wszechmoc i Dobroć Boga Ojca. Ponadto, wraz z Ojcem św., zastanawiajmy się, jak „w pełni wykorzystać lata, które będzie nam jeszcze dane przeżyć”.
Pozostała część Listu zwrócona jest wyraźnie ku przyszłości, zarówno tej doczesnej jak i wiecznej. Ojciec św. podsuwa takie myśli, które pobudzają do nadziei i dynamizują do twórczego przeżywania „jesieni życia”.
„Jesień życia” i „Ludzie starzy w Piśmie Świętym”
Czasem mówi się o starości jako o jesieni życia. Nie ulega wątpliwości, że w życiu przyrody jesień jest konieczna i na swój sposób piękna. Ludzka osoba też musi wejść w jesienne dojrzewanie. „Św. Efrem Syryjczyk chętnie porównywał życie do palców jednej ręki, pragnąc przez to ukazać, że jest ono krótkie jak rozpiętość dłoni, a zarazem, że kolejne jego etapy różnią się od siebie niczym poszczególne palce, symbolizujące «pięć stopni, po których wspina się człowiek».
W naszym dążeniu do Boga „starość nie jest pozbawiona szczególnej wartości, ponieważ – jak zauważa św. Hieronim – łagodząc namiętności «pomnaża mądrość i służy dojrzalszymi radami». W pewnym sensie jest to czas szczególnie nacechowany mądrością, którą zwykle przynoszą z sobą lata doświadczeń, jako że «czas jest znakomitym nauczycielem». Powszechnie znane są też słowa, którymi modli się Psalmista: «Naucz nas liczyć dni nasze, abyśmy osiągnęli mądrość serca» (Ps 90 [89], 12).
W rozdziale zatytułowanym „Ludzie starzy w Piśmie Świętym” Ojciec św. przywołuje kilkanaście postaci ze Starego i Nowego Testamentu, które właśnie w starości odegrały bardzo ważną rolę w zbawczych planach Boga. Wystarczy wspomnieć Abrahama i Sarę, Mojżesza, a także Zachariasza i Elżbietę, Symeona i prorokinię Annę. Współdziałanie z Bogiem tych starych osób świadczy o tym, „że Bóg każdego wzywa, aby oddał Mu swoje talenty. W służbie Ewangelii wiek nie ma znaczenia”. „Każdy wiek ma swoje zalety i zadania”.
Szczególną wymowę ma osobisty ton, gdy Ojciec św. mówi o swoim poprzedniku Piotrze: „A cóż powiedzieć o sędziwym już Piotrze, który zostaje powołany, aby poświadczyć wiarę męczeństwem? Pewnego dnia Jezus powiedział mu: «Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz» (J 21, 18). Te słowa dotykają mnie bezpośrednio jako Następcę Piotra i sprawiają, że tym goręcej pragnę wyciągnąć ręce do Chrystusa, posłuszny Jego wezwaniu: «Pójdź za Mną!» (J 21, 19)”.
Swoją kontemplację osób starych w Biblii Jan Paweł II kończy słowami Psalmu 92 [91]: «Sprawiedliwy zakwitnie jak palma, rozrośnie się jak cedr na Libanie. (…) Wydadzą owoc nawet i w starości, pełni soków i zawsze żywotni, aby świadczyć, że Pan jest sprawiedliwy» (13. 15-16).
W nauczaniu Pisma św. „starość jawi się jako «czas pomyślny»,w którym dopełnia się miara ludzkiego życia; zgodnie z Bożym zamysłem wobec każdego człowieka jest to okres, w którym wszystko współdziała ku temu, aby mógł on jak najlepiej pojąć sens życia i zdobyć «mądrość serca». (…) Starość to ostatni etap ludzkiego dojrzewania i znak Bożego błogosławieństwa”.
Strażnicy pamięci zbiorowej
„W przeszłości otaczano ludzi starych głębokim szacunkiem. Łaciński poeta Owidiusz pisał, że «wielka była niegdyś cześć dla siwej głowy». Kilkaset lat wcześniej grecki poeta Fokilides napominał: «Szanuj siwe włosy, a mądrego starca otaczaj czcią jak własnego ojca». A dzisiaj? – pyta Ojciec św. – Jeśli spróbujemy przyjrzeć się obecnej sytuacji, przekonamy się, że w niektórych społeczeństwach starość jest ceniona i poważana, w innych zaś cieszy się znacznie mniejszym szacunkiem, ponieważ panująca tam mentalność stawia na pierwszym miejscu doraźną przydatność i wydajność człowieka. Pod wpływem tej postawy tak zwany trzeci lub czwarty wiek jest często lekceważony, a sami ludzie starsi muszą zadawać sobie pytanie, czy ich życie jest jeszcze użyteczne. – Dochodzi nawet do tego, że z coraz większą natarczywością proponuje się eutanazję jako rozwiązanie w trudnych sytuacjach. Niestety w ostatnich latach sama idea eutanazji przestała budzić w wielu ludziach owo uczucie zgrozy, jakie jest naturalną reakcją umysłów wrażliwych na wartość życia”.
W obliczu eutanazji, coraz śmielej zachwalanej i praktykowanej, Ojciec św. jasno stwierdza, że „eutanazja rozumiana jako bezpośrednie spowodowanie śmierci”, „niezależnie od intencji i okoliczności pozostaje (…) aktem z natury złym, poważnym naruszeniem prawa Bożego, obrazą godności człowieka”.
Przeciwstawiając się eutanazji, Ojciec św. przypomina jednocześnie, że „prawo moralne pozwala odrzucić «terapię uporczywą», a za obowiązkowe uznaje jedynie takie leczenie, jakie wchodzi w zakres normalnej opieki medycznej, której najważniejszym celem – w przypadku chorób nieuleczalnych – jest łagodzenie cierpień”.
Wiele światła, potrzebnego starym i młodym, niosą te słowa Ojca św.: „Konieczne jest, abyśmy znów spojrzeli na życie jako całość z właściwej perspektywy. Właściwą perspektywę stanowi wieczność, każdy zaś etap życia jest ważkim przygotowaniem do niej. Także starość ma swoją rolę do odegrania w tym procesie stopniowego dojrzewania człowieka zmierzającego ku wieczności. Z tego dojrzewania czerpie oczywiste korzyści również środowisko społeczne, do którego należy człowiek sędziwy.
Ludzie starzy pomagają nam mądrzej patrzeć na ziemskie wydarzenia, ponieważ dzięki życiowym doświadczeniom zyskali wiedzę i dojrzałość. Są strażnikami pamięci zbiorowej, a więc mają szczególny tytuł, aby być wyrazicielami wspólnych ideałów i wartości, które są podstawą i regułą życia społecznego. Wykluczyć ich ze społeczeństwa znaczy w imię nowoczesności pozbawionej pamięci odrzucić przeszłość, w której zakorzeniona jest teraźniejszość. Ludzie starsi dzięki swej dojrzałości i doświadczeniu mogą udzielać młodym rad i cennych pouczeń”.
Cały ten rozdział Ojciec św. podsumowuje takim oto wnioskiem i zaleceniem, godnym najwyższej uwagi: „Kruchość ludzkiego istnienia, w sposób najbardziej wyrazisty ujawniająca się w starszym wieku, staje się w tej perspektywie przypomnieniem o wzajemnej zależności i nieodzownej solidarności między różnymi pokoleniami, jako że każdy człowiek potrzebuje innych i wzbogaca się dzięki darom i charyzmatom wszystkich”. «Czcij ojca i matkę»
Jeden z ostatnich rozdziałów Listu przypomina wciąż aktualne znaczenie czwartego przykazania Dekalogu: «Czcij ojca i matkę». Ojciec św. zauważa, że jest to jedyne przykazanie, „któremu towarzyszy obietnica: «Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie» (Wj 20, 12; por. Pwt 5, 16). (…) „Czcić ludzi starych znaczy spełniać trojaką powinność wobec nich: akceptować ich obecność, pomagać im i doceniać ich zalety. W wielu środowiskach jest to naturalny sposób postępowania, zgodny z odwiecznym obyczajem. Gdzie indziej, zwłaszcza w krajach wyżej rozwiniętych gospodarczo, konieczne jest odwrócenie obecnej tendencji, tak aby ludzie w podeszłym wieku mogli się starzeć z godnością, bez obawy, że przestaną się zupełnie liczyć. Trzeba sobie uświadomić, że cechą cywilizacji prawdziwie ludzkiej jest szacunek i miłość do ludzi starych, dzięki którym mogą oni czuć się – mimo słabnących sił – żywą częścią społeczeństwa. Już Cyceron pisał, że «brzemię lat jest lżejsze dla tego, kto czuje się szanowany i kochany przez młodych».
Duch ludzki zresztą, choć odczuwa skutki starzenia się ciała, jest stale otwarty ku wieczności i dlatego pozostaje poniekąd zawsze młody; doświadcza zaś tej nieprzemijającej młodości szczególnie mocno, kiedy uspokaja go wewnętrzne świadectwo czystego sumienia i gdy jednocześnie zaznaje troskliwej opieki i wdzięczności ze strony bliskich. Jak pisze św. Grzegorz z Nazjanzu, człowiek wówczas «nie zestarzeje się duchem, ale pogodzi się ze swym odejściem jako momentem niezbędnego wyzwolenia. Bezboleśnie przejdzie na drugą stronę, gdzie nikt nie jest niedojrzały ani stary, ale wszyscy osiągnęli doskonały wiek duchowy».
Ten najdłuższy rozdział papieskiego Listu jest bogaty w treść i zasługuje na wielokrotną osobistą lekturę. Przesłanie w nim zawarte adresowane jest także do ludzi młodych, by towarzyszyli starym swoją obecnością, by traktowali ich wielkodusznie i z miłością. I wreszcie, by pamiętali, że starsi potrafią dać im znacznie więcej, niż młodzi mogą sobie wyobrazić.
Zakończę bardzo serdecznymi słowami Ojca św.: „Drodzy ludzie starzy, trapieni przez kłopoty ze zdrowiem lub problemy innego rodzaju, jestem całym sercem z wami. Kiedy Bóg przyzwala, abyśmy cierpieli z powodu choroby, samotności lub z innych przyczyn związanych z podeszłym wiekiem, zawsze obdarza nas też łaską i mocą, byśmy z jeszcze większą miłością włączali się w ofiarę Jego Syna i głębiej uczestniczyli w realizacji Jego zbawczego zamysłu. Możemy być pewni, że On jest Ojcem bogatym w miłość i miłosierdzie!
Modlitwa o dobrą śmierć – Każ mi przyjść do siebie!
Iube me venire ad te: jest to najgłębsze pragnienie ludzkiego serca, nawet wówczas, gdy człowiek nie jest tego świadomy.
Pozwól, o Panie życia, abyśmy to sobie wyraźnie uświadomili i umieli cieszyć się każdym etapem naszego życia jako darem niosącym bogate obietnice na przyszłość.
Spraw, byśmy z miłością przyjmowali Twoją wolę, zawierzając się każdego dnia Twoim miłosiernym dłoniom.
Gdy zaś nadejdzie chwila ostatecznego «przejścia», pozwól, abyśmy umieli ją powitać z pokojem w sercu, nie żałując niczego, co przyjdzie nam porzucić. Kiedy bowiem po długim poszukiwaniu spotkamy Ciebie, odnajdziemy też wszystkie prawdziwe wartości, jakich zaznaliśmy na ziemi, a także tych, którzy poprzedzili nas w znaku wiary i nadziei.
Maryjo, Matko ludzkości pielgrzymującej, módl się za nami «teraz i w godzinie śmierci naszej». Spraw, byśmy byli zawsze blisko Jezusa, Twojego umiłowanego Syna, a naszego Brata, Pana życia i chwały. Amen!
Jan Paweł II
O. Krzysztof Osuch SJ
Są jeszcze dwa końcowe rozdziały Listu, zatytułowane:
«Ukażesz mi ścieżkę życia, pełnię radości u Ciebie» (Ps 16 [15], 11)
„Życzenia na dalsze lata życia”.
Warto uczynić je przedmiotem wielu medytacji. Tekst można znaleźć tu: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/ lub: http://www.voxdomini.com.pl/
~ ~ ~
PANIE, TO JUŻ STAROŚĆ
Panie, starzeję się, a starość jest trudna.
Nie mogę już biegać ani chodzić szybko,
nie mogę dźwigać ciężarów,
ręce mi się trzęsą i oczy się męczą czytaniem.
Pamięć słabnie i gubi daty i nazwiska…
Starzeję się i więzy uczuć nawiązywane przez lata
rwą się i gubią. Tyle osób znanych i kochanych
odeszło stąd do Ciebie na zawsze.
Z każdym dniem jestem coraz bardziej sam
z moimi wspomnieniami – z tym, co przecierpiałem
i co trwa w moim sercu…
Zrozum mnie. Panie! Ty nie doświadczyłeś starości.
Modlę się niekiedy o rychłą śmierć,
bo życie moje zda się bez pożytku.
Nie masz racji, mówi Pan. Serce ludzkie,
nawet kiedy bije słabo, może kochać,
a miłość w słabym ciele może być mocna i czysta.
Spójrz na moją Matkę, kiedy stała we łzach u stóp krzyża,
tak boleśnie słaba i bezradna.
Jedynie Mnie Ojcu ofiarowała za was wszystkich
i tak ze mną zbawiała ten wasz świat.
Teraz Ty z Nią razem pod krzyżami świata
zbieraj wszystkie cierpienia ludzi,
wysiłki i radości, aby były ofiarowane a nie zmarnowane.
Uwierz mi, mówi Pan, twoje życie może być pożyteczne,
jeśli zgodzisz się trwać wśród mroków wieczoru
i nadchodzącej nocy.
Razem z cierpieniami starych i samotnych ofiaruj
twoje cierpienia, samotność i niemoc,
połącz je z moją samotnością i niemocą Wielkiego Piątku.
Tak będziemy razem, ty i Ja, zbawiać ten świat. Trzeba.
(Za: o. M. Bednarz, Skarbnica modlitw, s. 719)
NIECH DRŻĄCE MOJE RĘCE BĘDĄ ZAWSZE OTWARTE
Panie, to już tak dawno
dałeś mi kosztowny dar życia.
Ty wiesz, że doznawałem radości, sukcesów,
ale spotykały mnie także klęski i żałoby.
Gdy patrzę na to, co przeżyłem, kiedy myślę, kim Ty byłeś dla mnie, chciałbym znaleźć całkiem nowe słowa, by Ci wyrazić wielką moją wdzięczność.
Teraz, kiedy mam czas wolny,
by się przyglądać dziełu Twojego stworzenia,
daj, bym smakował słodycz Twego słońca,
piękność kwiatów i wszystkie Twe dziwy,
dzieła rąk Twoich, które Twoją rozgłaszają chwałę.
Panie, zachowaj radość w moim sercu razem z wdzięcznością.
Jakiekolwiek byłyby troski me i nędze,
nie daj mi nigdy zajmować się sobą,
ale raczej myśleć o tych, co mnie otaczają
i są w potrzebie, podobnie jak i ja jestem
spragniony bliskości braterskiej.
Jeśli z dniem każdym mam coraz mniej siły,
daj mi za to więcej Twego Ducha i więcej światłości,
więcej zrozumienia, więcej życzliwości.
Jeśli drżą moje ręce, pomóż, bym je zachował
dla wszystkich otwarte i abym mógł dawać i służyć.
A kiedy zbliży się moja ostatnia godzina,
racz przyjąć, jak modlitwę,
moją chorobę i moje cierpienia,
a moja śmierć, ufna i pokorna,
niech będzie tu na ziemi moim ostatnim „tak”
powiedzianym Tobie.
I niech tak wejdę do Ciebie, do Twojego Domu,
na wiekuiste święto Twojej, Boże, miłości.
(Za: o. M. Bednarz, Skarbnica modlitw, s. 718)
MODLITWA LUDZI STARYCH
Ojcze, który jesteś w niebie, jesteśmy starzy i zmęczeni.
Życie jest dla nas trudne i ciężkie. Zdaje się nam,
że jesteśmy już niepotrzebni. Często nie rozumiemy
dzisiejszych ludzi i czujemy się wśród niech samotni.
A przecież nasze serce pragnie jeszcze innym udzielać miłości,
bo nic innego już nie mamy… Pragniemy pójść do Ciebie
i do naszych ukochanych, którzy już są u Ciebie.
Chcemy jednak mocno wierzyć, że nasze życie ma jeszcze sens,
bo Ty je nam przedłużasz. Stale spoglądamy
na krzyż naszego Zbawiciela, Pana Jezusa, i z Niego czerpiemy
wszelką siłę do życia na tym trudnym dla nas świecie.
Panie Jezu, gdy wśród cierpień wisiałeś na krzyżu,
to i Ty nie mogłeś już więcej działać. Nie mogłeś iść do ludzi,
aby im pomagać, ani chorych uzdrawiać, tylko krew płynęła
z Twoich ran. Sam odczułeś, jak to jest ciężko,
jeśli ludzie kogoś nie chcą. A właśnie na krzyżu
dałeś nam to, co najważniejsze i najcenniejsze: pojednanie z Ojcem,
dziecięctwo Boże.
Dlatego i my, starzy ludzie, chcemy wierzyć,
że właśnie teraz możemy przez nasze udręki, osamotnienie,
ubóstwo i zależność od innych połączyć się z Twoim cierpieniem
i tak z krzyżem naszego życia idziemy do Ojca w niebie
i prosimy, aby wielu ludziom udzielił daru swego miłosierdzia.
Amen.
MODLITWA O DOBRE PRZEŻYWANIE STAROŚCI
Dobry i miłosierny Boże – zmiłuj się nad nami!
Święta Dziewico Maryjo, Pocieszycielko strapionych – módl się za nami!
Nasi święci patronowie – módlcie się za nami!
Nasi święci Aniołowie Stróżowie – czuwajcie nad nami!
Święty Józefie, święta Anno, święty Janie – módlcie się za nami!
Starość cierpliwą i pełną pogodnej rezygnacji – daj nam, dobry Panie!
Starość pokorną i wdzięczną – daj nam, dobry Panie!
Starość pełną wyrozumiałości i dobroci – daj nam, łaskawy Panie!
Starość miłującą pokój i bez goryczy – daj nam, łaskawy Panie!
Od starości zrzędnej i gniewliwej – zachowaj nas. Panie!
Od bezużytecznych skarg – zachowaj nas. Panie!
Od wspomnień budzących niepokój – zachowaj nas. Panie!
Od nagłej i niespodziewanej śmierci – zachowaj nas. Panie!
Od lęków zwątpienia – zachowaj nas. Panie!
Dolegliwości i doświadczenia naszego ciała i naszej duszy –
przyjmij. Panie, w Twojej łaskawości!
Moc świętej wiary niech opromienia dni naszej starości – prosimy Cię, Panie!
Nadzieją naszego zmartwychwstania pokrzepiaj nas, Panie!
Miłością Twoją w naszych sercach otwieraj nas na Twoje przyjście, prosimy Cię, Panie!
Święty Boże, Święty Mocny, Święty a Nieśmiertelny – zmiłuj się nad nami!
(O. Robert Svoboda, Modlitwy chorych, s. 23, n- 17)
Designed and created by northcode/>