List o modlitwie
Do siostry Teresy Rejadell (Wenecja, 11 września 1536)
Poniższy list zawiera odpowiedź na dalsze pytania zadawane Ignacemu przez siostrę Teresę. List ten dotyczy modlitwy. Ignacy rozróżnia dwa rodzaje medytacji: pierwszy wywołuje zmęczenie u osoby modlącej się, drugi natomiast pozwala odpoczywać zarówno władzom umysłowym, jak i ciału.
IHS. Łaska i miłość Pana Naszego Chrystusa niech zawsze będzie ku naszemu pożytkowi i pomocy.
Otrzymałem od Ciebie kolejno dwa listy. Na pierwszy dałem obszerną, jak mi się wydaje, odpowiedź i sądzę, że ją już otrzymałaś. W drugim liście przedstawiasz to samo, co w pierwszym, poza kilkoma zdaniami, na które tylko pokrótce odpowiem. Mówisz o dużej niewiedzy, brakach itd., jakie w sobie spostrzegasz. Dobry to znak, że zdajesz sobie z tego sprawę. Wydaje Ci się, że powodem tego jest mnóstwo mało sprecyzowanych sądów i opinii, jakie otrzymujesz. Osobiście jestem tego samego co Ty zdania, że ten, kto mało precyzuje, mało rozumie i jeszcze mniej pomaga. Pan jednak widzi wszystko i on sam opiekuje się nami.
Każde rozmyślanie, w którym pracuje rozum, wywołuje zmęczenie fizyczne. Istnieją jednak inne rozmyślania, uporządkowane w pewien sposób i dające wytchnienie. One dają odpoczynek umysłowi i nie powodują zmęczenia wewnętrznych władz duchowych; odprawia się je bez wysiłku wewnętrznego i zewnętrznego. Takie rozważania nie wywołują zmęczenia fizycznego, lecz raczej są wytchnieniem także dla ciała, ale przy zachowaniu dwóch warunków. Po pierwsze, należy zaspokoić naturalne wymagania ciała co do pożywienia i odpoczynku. Pożywienie ciała rozumiem w ten sposób, że odprawiający wspomniane rozmyślania nie zapomina o przyjęciu normalnego pokarmu w określonych porach dnia. Przez wypoczynek czy odprężenie rozumiem pobożne wytchnienie, pozwalające umysłowi swobodnie zajmować się rzeczami dobrymi lub obojętnymi, byle tylko nie złymi.
Po drugie wiele osób, oddających się modlitwie lub kontemplacji, nadmiernie zastanawia się i ćwiczy umysł przed udaniem się na spoczynek, wskutek czego nie mogą zasnąć, rozmyślając o rzeczach kontemplowanych i o tych, jakich dostarczyła im wyobraźnia. Nieprzyjaciel natychmiast korzysta z tego, zachęcając do dłuższego zatrzymywania się nad tymi dobrymi myślami, przez co ciało pozbawione snu ponosi szkodę. Takiego postępowania należy absolutnie unikać. Wiele bowiem możesz zrobić, gdy ciało jest zdrowe, nie wiem natomiast, na co Cię stać, gdy jest chore. Zdrowe ciało pomaga w dużej mierze zarówno do dobrego, jak i do złego. W rzeczywistości wiele bowiem złego mogą spowodować ci, co mają wolę spaczoną i są obciążeni złymi namiętnościami; inni natomiast mogą zdziałać wiele dobrego, gdy całkowicie podporządkują swoją wolę Bogu, Panu naszemu, i wytworzą w niej dobre nawyki.
Tak więc niezależnie od tego, o czym mówił Ci Caceres, nie mógłbym Ci zupełnie nic więcej powiedzieć nad to, co napisałem i co jeszcze raz potwierdzam, nawet gdybym nie wiedział, jakie są Twoje rozmyślania czy ćwiczenia duchowne i ile poświęcasz na nie czasu.
Przede wszystkim myśl o tym, że Twój Pan kocha Cię, o czym wcale nie wątpię, i staraj się, byś mu odpowiedziała tą samą miłością, nie dopuszczając w żadnym wypadku złych myśli, przychodzących mimo twej woli — nieczystych, zmysłowych lub skłaniających Cię do małoduszności lub oziębłości. Boć ani św. Paweł, ani św. Piotr nie doszli do tego, by im nie przychodziły do głowy takie same lub podobne myśli. Jakkolwiek więc nie pozbędziesz się całkowicie złych myśli, to osiągniesz dużo, jeżeli niewiele będziesz sobie z nich robić. Podobnie bowiem, jak nie zbawię się dzięki dobrym uczynkom aniołów, tak nie potępię się z powodu złych myśli i słabości podsuwanych mi przez złego ducha, świat i ciało. Bóg, nasz Pan, chce, by przede wszystkim moja dusza była oddana jego Boskiemu Majestatowi, a przez to, nawet wbrew ciału, będzie nim kierowała zgodnie z wolą Bożą. Na tym właśnie polega istota naszej walki i w tym jest upodobanie jego wiecznej i najwyższej dobroci. Oby Bóg w swej nieskończonej dobroci i łasce zechciał nas zawsze trzymać w swej ręce.
Ubogi w dobroć
Ignacy
Za: Św. Ignacy Loyola, Pisma wybrane, t. I, red. M. Bednarz SJ, WAM, Kraków 1968, s. 562-564.
Tagi: